Η γνωστή φράση «δε μύρισα τα νύχια μου» ή « θα μυρίσω τα νύχια μου», που σήμερα χρησιμοποιείται όταν κάποιος δεν ξέρει την απάντηση σε κάτι που τον ρωτούν, έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα. Κατά τη διάρκεια των Αγώνων, κυρίως των Ολυμπιακών, πολλοί θεατές κατά την είσοδο τους στα στάδια, στοιχημάτιζαν για τους νικητές. Όπως ακριβώς γίνεται και σήμερα δηλαδή, αλλά με πιο σύγχρονα μέσα. Όσοι ήθελαν και μια «δεύτερη γνώμη» για την πρόγνωσή τους, επισκέπτονταν τα μαντεία. Οι ιέρειες, πριν να προβλέψουν τους νικητές των αγώνων, βουτούσαν τα δάχτυλά τους σε ένα υγρό που φτιαχνόταν από δαφνέλαιο.

Στη συνέχεια έφερναν τις άκρες των δαχτύλων τους κοντά στη μύτη τους για να εισπνεύσουν το υγρό. Τότε έπεφταν σε ένα είδος ύπνωσης, (που μοιάζει με μέθη) και έτσι μπορούσαν να δουν το μέλλον και να κάνουν τις προβλέψεις τους. Η κίνηση τους αυτή έδινε στους επισκέπτες την εντύπωση ότι μύριζαν τα νύχια τους και στη συνέχεια προέβλεπαν το μέλλον. Έτσι, ακόμα και στις μέρες μας όταν κάποιος δεν ξέρει μια απάντηση, όχι μόνο λέει «θα μυρίσω τα νύχια μου», αλλά συνήθως κάνει και την αντίστοιχη κίνηση Το αίσθημα της προγνώσεως είναι ένα από τα πιο θαυμαστά ψυχικά φαινόμενα. Και εν πολλοίς ανεξήγητο. Ο άνθρωπος μάλιστα δεν έχει το μονοπώλιο. Ικανότητες προγνώσεως παρατηρούνται και στο ζωικό βασίλειο, οφείλεται δε στο ένστικτο και το ευαίσθητο νευρικό σύστημα των ζώων. Η μαντική ήταν ευρύτατα διαδεδομένη στην αρχαία Ελλάδα και γενικότερα στον κόσμο της αρχαιότητας. Ο Σωκράτης πίστευε πως η μαντική μπορεί να γίνει κτήμα κάθε ανθρώπου μέσω της αυτογνωσίας. Για τους Στωικούς κάθε συμβάν συνδέεται με το σύνολο των γεγονότων, παρελθόντων, παρόντων και μελλόντων. Κατά τον Δημόκριτο οι ψυχές των προφητών και των τρελλών έχουν διαφορετική σύνθεση από τις ψυχές των υπόλοιπων ανθρώπων. Στον αρχαίο κόσμο η μαντική συνδεόταν με κάποια θεότητα, που πρόσφερε την πληροφορία που λάμβανε ο μάντης, ο οποίος ήταν το διάμεσο μέσω του οποίου η θεότητα πληροφορούσε για το μέλλον. Υπήρχαν τεχνητοί τρόποι για να μεταβεί το πρόσωπο σε κατάσταση «διαμεσότητας». Ας θυμηθούμε τα φύλλα δάφνης της Πυθίας ως ένα μικρό παράδειγμα. Για να έλθει σε επαφή με το υποσυνείδητο ο μάντης θα πρέπει να προκαλέσει μία κατάσταση μείωσης των αισθήσεων. Αυτό μπορεί να το προκαλέσει κάποιος τρίτος, όπως ένας υπνωτιστής, αλλά μπορεί ακόμα να το προκαλέσει και ο ίδιος ο μάντης στον εαυτό του. Είναι δυνατό μάλιστα, να πραγματοποιηθεί με φυσικό τρόπο, όπως κατά τη διάρκεια του ύπνου στα όνειρα ή σε ασφυκτικές και πιεστικές καταστάσεις. Επίσης υπάρχουν φυτά και βότανα που περιέχουν ουσίες φιλικές προς τη μαντική αφού προξενούν τη μείωση των αισθήσεων που απαιτείται για την επίτευξη της κατάστασης διαμεσότητας ή επαφής με τον κόσμο του ασυνειδήτου, ατομικού ή συλλογικού. Η Πυθία χρησιμοποιούσε ένα πόσιμο υγρό που ονομάστηκε Πύθιο, το οποίο ίσως περιείχε ουσία που εξαγόταν από τα φύλλα δάφνης. Το ενεργειακό δυναμικό των γυναικών θεωρείται περισσότερο συμβατό με τις μαντικές ικανότητες. Γι’ αυτό τον λόγο στην αρχαιότητα υπήρχαν Πυθίες και Σίβυλλες, ενώ οι άντρες μάντεις ήταν κυρίως μεμονωμένες περιπτώσεις, αν και υπήρχαν εξαιρέσεις.

Σε κάθε περίπτωση, οι μάντεις και μάντισσες, έπρεπε να υποστούν ειδική προετοιμασία εξαγνισμού ώστε να περιέλθουν σε κατάσταση κατά την οποία να μπορούν να μεταδώσουν την θεία θέληση. Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν σε υψηλή εκτίμηση την τέχνη – επιστήμη της μαντικής, κάτι που φαίνεται από την σημασία που δινόταν στους χρησμούς των μαντείων. Αναφέρονται δεκάδες μαντεία,μικρά και μεγάλα.Ο αριθμός τους φθάνει πανω απο τριάντα σ ολο τον Ελληνικό Κόσμο. Ορισμένα από τα σημαντικότερα και πιο γνωστά μαντεία της αρχαιότητας:

1) Το Μαντείο της Δωδώνης. Ήταν το αρχαιότερο και πιο ιερό μαντείο της αρχαιότητας και ήταν αφιερωμένο στον Δία, όργανο για τον ασαφή λόγο του οποίου αποτελούσε η δρυς (βελανιδιά). Την γλώσσα του Διός ερμήνευαν οι Σελλοί ή Ελλοί, πρόσωπα ασκητικά κατά τον Όμηρο γιατί κοιμούνταν στη γη και δεν χρησιμοποιούσαν υποδήματα.

2) Το Μαντείο των Δελφών. Πρόκειται για το πιο ονομαστό μαντείο του αρχαίου κόσμου. Ήταν αφιερωμένο στον Δελφίνειο Απόλλωνα, σύμβολο του οποίου ήταν το Δελφίνι, από όπου πήρε και το μαντείο την ονομασία του. Υπάρχουν πάμπολλοι μύθοι σχετικά με τη δημιουργία του μαντείου, ένας εκ των οποίων πρεσβεύει ότι τον βωμό του Απόλλωνα στους Δελφούς τον έχτισε ο ίδιος ο θεός του φωτός, που οδήγησε στην περιοχή, έχοντας την δελφίνια μορφή, τους Κνωσίους Κρήτες με τα πλοία τους. Κατά τον ιστορικό Ιουστίνο, στους Δελφούς υπήρχε βαθιά οπή εντός της εκεί πηγής, από την οποία διέφευγε με ορμή ψυχρό αέριο, το οποίο επενεργούσε στο πνεύμα της Πυθίας και μετέδιδε σ’ αυτήν το προφητικό δώρο. Οι αρχαίοι θεωρούσαν ιερές τις γήινες οπές, ως διόδους επικοινωνίας με τα χθόνια βασίλεια.

3) Το μαντείο του Διόνυσου στην Αμφίκλεια. Αναφορά για το συγκεκριμένο μαντείο έχουμε από τον Παυσανία, που αναφέρει ότι εκεί δίνονταν θεραπευτικές ονειρομαντείες.

4) Το Μαντείο του Αμφιάραου. Το Αμφιάρειο Μαντείο ήταν στον Ωρωπό κι όπως λέει ο Στράβων ήταν από τα ονομαστότερα θεραπευτήρια και ονειρομαντεία.

5) Το Μαντείο του Σπονδείου Απόλλωνα, στη Θήβα.Οι ιερείς χρησμοδοτούσαν, στηριζόμενοι στα σημεία τυχαίων ήχων.

6) Το Μαντείο του Δία στην Ολυμπία.
Οι χρησμοί έβγαιναν από τη φωτιά της προσφερόμενης ζωοθυσίας.

7) Το Μαντείο στα Βούρα της Αχαΐας.Επρόκειτο για Μαντείο του Ηρακλή, όπου ο ενδιαφερόμενος για χρησμό προσκυνητής, έπαιρνε κότσια ζώων, τα πετούσε, και ανάλογα με το σχήμα που δημιουργούταν από τη ρίψη διάβαζαν σε πίνακα τις εξηγήσεις των διαφόρων συνδυασμών.

8)Το Μαντείο του Απόλλωνα στη Δήλο.
Ιερό πανελλήνιας φήμης, όπου οι χρησμοί δίδονταν μόνο το καλοκαίρι.

9) Το Μαντείο του Ισμηνίου Απόλλωνα στη Θήβα.Χρησμοδοτούσε εξετάζοντας τα σημεία της ζωοθυσίας, δηλαδή εφαρμοζόταν η Εμπυρομαντεία.

10) Το Μαντείο του Λυκαίου Δία και Πάνα.
Βρισκόταν στο Λυκαίο βουνό της Αρκαδίας. Εκεί χρησμοδοτούσε προφήτισσα.

11) Το Μαντείο της Λάρισσας στο Άργος.
Οι χρησμοί δίδονταν από παρθένα, η οποία έπινε αίμα αρνιού που θυσίαζαν τη νύχτα.

12) Το Μαντείο του Διδυμαίου Απόλλωνα, στα Δίδυμα της Μικράς Ασίας.
Βρισκόταν κοντά στη Μίλητο. Στο μαντείο αυτό υπήρχε πηγή που προκαλούσε μαντική έκσταση ή πίνοντας το νερό της πηγής ή εισπνέοντας τους υδρατμούς της.

13) Το Μαντείο του Άμμωνα Δία.
Βρισκόταν στην Λιβυκή έρημο, στην όαση Σίουα. Εκεί, αναφέρεται ότι υπήρχε λίμνη τα νερά της οποίας την ανατολή ήταν χλιαρά, το μεσημέρι γίνονταν ψυχρότερα, κατά την δύση του ηλίου άρχιζαν να ξαναθερμαίνονται και ως τα μεσάνυχτα είχαν αρχίσει να βράζουν. Σύμφωνα με τον Διόδωρο τον Σικιελιώτη, στο μαντείο υπήρχε άγαλμα, υπό τη μορφή κριού, του Άμμωνα Ρα, που μπορούσε να μιλάει και να δίνει απαντήσεις.
Γεγονός επίσης είναι οτι υπήρχαν επιτήδειοι που χωρίς να έχουν ανάγκη την κάλυψη του τοπικού Άρχοντα ,εκμεταλλευονταν τους έχοντας την ανάγκη χρησμού.
Ο φόβος της σχέσης του μάντη με την θεότητα που ήταν αφιερωμένο το μαντείο απέτρεπαν τα παράπονα και την αμφισβήτηση.
Η γνώση που έχουμε για επώνυμους και για Θεσμούς-Εξουσιες που επισκέφθηκαν μαντεία είναι μεταγενέστερη.
Ο φόβος της δημοσιόποιησης του προβλήματος και της αδυναμίας κράταγε τα στόματα κλειστά.Γνήσια τέκνα τούτου του τόπου συνεχίζουμε τις συνήθειες των προγόνων,συνήθειες που έχουν χαθεί στο δυτικό πολιτισμό.Δείγμα της αρχαιοτροπης καθημερινότητας μας και των ανατολικών επιρροών.Δεν άλλαξαν και πολλά πράγματα δηλαδή.

Επιμελεια : ΧάρηS